Nieuwsbrief Huis voor Klokkenluiders - oktober 2023

Een medewerker financiën en control, werkzaam bij een uitvoeringsorganisatie van drie gemeenten, is volgens het Huis voor Klokkenluiders op vier verschillende momenten benadeeld nadat deze een vermoeden van een misstand op het werk meldde.

Volgens de wet had haar werkgever de melder juist moeten beschermen na het doen van de melding. Ook concludeert het Huis voor Klokkenluiders na uitvoerig onderzoek naar de melding, dat er inderdaad sprake was van een misstand met maatschappelijk belang. 

Lees verder.

Melders van misstanden die advies vragen bij het Huis kunnen ook gebruik maken van psychosociale ondersteuning. De in september 2022 gestarte pilot hiervoor is na de eerste positieve resultaten met twee jaar verlengd.

Melders van misstanden hebben niet zelden te kampen met psychosociale klachten als gevolg van hun melding. Vaak verkeert de melder in een geïsoleerde positie, kan hij of zij de situatie niet altijd met iedereen delen en speelt ook de duur van het meldtraject parten. Om die reden is er een voorziening getroffen voor professionele eerstelijns psychosociale ondersteuning. De ondersteuning wordt na verwijzing door de afdeling Advies verleend door Slachtofferhulp Nederland en is kosteloos.

De adviseurs van het Huis merken dat melders soms terughoudend zijn om gebruik te maken van het aanbod, omdat ze zichzelf niet als slachtoffer zien. In andere gevallen zien we dat melders al dusdanige mentale problemen hebben, dat ze ofwel zelf al hulp hebben gezocht ofwel op de wachtlijst staan voor specialistische hulp. Inmiddels zijn er zeventien ondersteunings-trajecten gestart.

De nieuwe Wet bescherming klokkenluiders verplicht organisaties met meer dan vijftig werknemers om een (aangepaste) interne meldregeling te hebben. Met de nieuwe brochure ‘Integriteit in de praktijk - De Meldregeling’ helpt het Huis deze organisaties hiermee op weg.

Wanneer is er sprake van een maatschappelijke misstand? Wie kunnen dat melden? En waar moet je op letten bij het opstellen van een meldregeling? Dit soort vragen stellen werkgevers vaak aan het Huis voor Klokkenluiders. Om werkgevers wegwijs te maken in de nieuwe wet én bij het maken van de juiste afwegingen bij het opstellen van zo’n meldregeling publiceerde het Huis onlangs de brochure ‘Integriteit in de praktijk - De Meldregeling’. De brochure is bedoeld als overzicht en leidraad, maar bevat ook een aantal concrete aantal bouwstenen voor het opstellen van een goed werkende meldregeling.

Download de brochure. 

Hoe kun je als organisatie het beste omgaan met misstandsvermoeden? En welke rol ziet het Huis daarbij weggelegd voor commissarissen en toezichthouders? Deze vragen kwamen onder meer aan bod tijdens een bijeenkomst die het Huis op 19 september organiseerde voor de Vereniging van Commissarissen en Toezichthouders Erasmus (VCTE).

De ervaring leert dat het snel oppakken van misstandsvermoedens de kans op nadeel voor organisaties en meldende werknemers aanzienlijk verkleint. Dat besef lijkt ook steeds meer door te dringen tot organisaties. Toch is de praktijk vaak nog weerbarstiger dan de theorie. Het misstandsvermoeden wordt dan niet of laat (h)erkend, intern onderzoek is niet objectief genoeg of er wordt slordig omgegaan met de meldende werknemer. Binnen de grotere organisaties zijn de lijnen bovendien minder kort en draait het veilig en effectief melden soms uit op een ware zoektocht voor de werknemer.

Commissarissen en toezichthouders kunnen daar volgens het Huis een belangrijke rol in spelen. Enerzijds vanwege hun controlerende taak, anderzijds omdat zij meer afstand hebben tot de dagelijkse organisatieprocessen. Tijdens de bijeenkomst werd onder meer ingegaan op het versterken van de positie van de vertrouwenspersoon, hoe je correct met melding en melder omgaat en wat er over de melding in een rapportage van de RvC moet staan. Ook werden er do’s en don’ts rondom het meldproces gedeeld aan de hand van een praktijkcasus. De bijeenkomst werd bijgewoond door zo’n 40 deelnemers en leidde tot interessante gedachtewisselingen. Het Huis onderhoudt nauwe contacten met de VCTE, om het bewustzijn rondom goed melden ook aan de top van organisaties doorlopend onder de aandacht te brengen.

Wat zijn je rechten en plichten als je een misstand op je werk wil melden? De nieuwe Wet bescherming klokkenluiders brengt een aantal verandering met zich mee. Omdat het Huis hier vaak vragen over krijgt heeft het voor melders een praktische infographic gemaakt.

Download hier de infographic.