Nieuwsbrief Huis voor Klokkenluiders - maart 2024

In 2023 namen 369 mensen, die een misstand op het werk vermoedden, contact op met het Huis voor Klokkenluiders voor advies. Dat is een toename van 50% ten opzichte van het jaar ervoor. Ook nam de complexiteit van de vermoede misstanden toe. De inwerkintreding van de Wet bescherming klokkenluiders en de media-aandacht voor misstanden speelden daarin ongetwijfeld een rol. Tegelijkertijd klopten ook veel meer werkgevers aan bij het Huis voor advies. Bijvoorbeeld over het inrichten van een goede meldregeling of het voeren van intern onderzoek naar misstanden. Dit blijkt uit het jaarverslag 2023 van het Huis voor Klokkenluiders. 

Vermoedens van misstanden waarover mensen het Huis benaderden, gingen onder meer over de omgang met bedrijfsgeheimen en persoonsgegevens, vermoedens van fraude of het overtreden van veiligheidsvoorschriften. Daarnaast ontving het Huis, net als voorgaande jaren, veel meldingen over sociale (on)veiligheid en grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. De zaken die het Huis als ‘klokkenluiderszaak’ aanduidde, speelden veel in de zorg, het onderwijs en binnen gemeenten. 

“Degenen die bij ons een probleem aankaartten, benoemden vaak het gedrag van de top van hun organisatie als onderdeel van dat probleem” zegt Wilbert Tomesen, voorzitter Huis voor Klokkenluiders. “Zodra werkgevers, met toestemming van een melder, weten dat het Huis meekijkt met de wijze waarop met een melding wordt omgegaan, is alleen dat al vaak een trigger om nog eens extra goed naar de zaak te kijken. Dit leidt bij werkgevers geregeld tot aanpassing van de ingezette lijn.” 

Lees heir het vervolg van dit bericht.
 

Voor organisaties met meer dan 50 werknemers is het verplicht om een meldregeling te hebben. Maar hoe zorg je voor een goede meldregeling die werkt? 

In onze nieuwe animatievideo leggen we de belangrijkste onderdelen in vier stappen uit. Wilt u meer informatie over het opstellen van een meldregeling? Download dan ook onze brochure ‘Integriteit in de praktijk – De meldregeling’. 
 

Het is de plicht van de leidinggevenden om voor duidelijke en vindbare regels en procedures te zorgen en zich daar dan achter te scharen.

Het onderzoeksrapport van de Commissie Van Rijn naar grensoverschrijdend gedrag binnen de publieke omroep laat een angstcultuur zien die, in de woorden van de Wet bescherming klokkenluiders, waarschijnlijk ook wel een misstand van maatschappelijk belang is. Volgens Wilbert Tomesen kan een alomvattend integriteitsbeleid eraan bijdragen dat zo’n angstcultuur wordt tegengegaan. 

Misstanden op het werk beginnen vaak klein en zijn lang niet altijd, en zeker niet in het begin, ‘van maatschappelijk belang’, zoals de wet bedoelt. In ‘Niets gezien, niets gehoord en niets gedaan - de zoekgemaakte verantwoordelijkheid’ schetst de Commissie Van Rijn aan de hand van indringende voorbeelden grensoverschrijdend gedrag binnen de publieke omroep. Dit gedrag en de sociale onveiligheid die werknemers ervoeren hebben geleid tot een angstcultuur op de werkvloer. De aard en het structurele karakter van de gedragingen en het feit dat de onderzoekscommissie het werken bij de publieke omroep beschrijft als 'het leveren van een bijdrage aan verbinding binnen onze samenleving', maken bovendien de toepasselijkheid van de Wet bescherming klokkenluiders waarschijnlijk. Al gaat de Commissie in haar rapport niet zover.

Dit opinieartikel verscheen eerder in Binnenlands Bestuur. Lees hier het volledige bericht.
 

Het Huis voor Klokkenluiders zoekt een (senior) beleidsmedewerker Integriteit. 

In deze brede en veelzijdige functie bevorder je integriteitsmanagement bij werkgevers in Nederland. Je draagt bij aan de kennis en kunde over integriteit, het voorkomen van misstanden en het inrichten van veilige meldstructuren. Hiervoor zet je een breed scala van instrumenten en activiteiten in, zoals publicaties, researchprojecten, opleidingsmodules en netwerkbijeenkomsten. Ook draag je bij aan het vergroten van kennis over integriteit. 

Lees hier de volledige vacaturetekst.